Autorem utworu jest Homer. Prawdopodobnie został spisany w VIII w. p.n.e.

Miastro Troja znajdowało się u wybrzeży Azji Mniejszej na terenie dzisiejszej Turcji. Inna jego nazwa to Ilion, stąd tytuł eposu: “Iliada”. Głównym jego tematem jest gniew Achillesa, który był uczestnikiem wojny trojańskiej. Uczestniczyli w niej też Agamemnon, król Argolidy oraz jego młodszy brat Menelaos, król Sparty. 

Wojana trojańska wybuchła z powodu kobiety – Heleny, zwanej później Heleną Trojańską. Była ona żoną króla Sparty, Menelaosa. Niestety jednak miała romans z synem króla Troi, Parysem. Pewnego dnia wraz z nim uciekła do Troi. Stąd Menelaos i jego brat Agamemnon zorganizowali wyprawę wojenną w celu sprowadzenia Heleny z powrotem.

W początkowej części utworu dowiadujemy się w jaki sposób Achilles skłócił się z Agamemnonem. Ich wojska od wielu dni oblegały Troję. Wtedy Agamemnon wziął sobie jako brankę, córkę kapłana Chryzesa. Starzec błagał Agamemnona, aby ten oddał mu ukochaną córkę, lecz grecki król nie chciał się zgodzić. Wtedy kapłan zwrócił się o pomoc do Apolla, który wzruszył się jego cierpieniem i postanowił mu pomóc. Zesłał więc na wojska greckie zarazę, która dziesiątkowała armię. Wtedy Achilles zorganizował naradę i pokłócił się z Agamemnonem – Achilles żądał oddania córki Chryzesowi. W końcu król uległ i zgodził się ją oddać, ale pod jednym warunkiem – że Achilles również odda swoją brankę, Bryzeidę. Wielki wojownik musiał to zrobić dla dobra wojska, ale zachował w sercu tę zniewagę i wycofał się z walki. Ponadto za pośrednictwem swej matki, Tetydy, wpłynął na Zeusa, aby zaczął pomagać Trojańczykom. Zeus sprawił, że Agamemnon miał sen, który zmotywował go do podjęcia szturmu na Troję.

Achajowie, czyli Grecy ruszyli na Ilion. Próba zdobycia miasta była nieudana. W końcu przerwano walki i postanowiono, że dojdzie do pojedynku między Parysem a Menelaosem. W końcu to ich konflikt o kobietę był przyczyną wojny. Po co tysiące ludzi musiało się bić w ich imieniu, skoro mogli to rozstrzygnąć między sobą. Ustalono, że zwycięzca zabierze Helenę ze sobą. Menelaos zdobył przewagę i niechybnie wygrałby pojedynek, gdyby nie interwencja Afrodyty, która porwała Parysa i przeniosła go za mury miasta. Grecy uznali to za oszustwo i żądali wydania Heleny. Zawieszenie broni zostało przerwane. 

Królem Troi był Priam. Jego dziećmi byli między innymi Hektor, Parys, Deifobos oraz Kasandra. Dzielny i szlachetny Hektor pożegnał się ze swoją żoną Andromachą i malutkim dzieckiem. Doszło do pojedynku Hektora i Ajaksa. Ponownie nie przyniósł on żadnego rezultatu. Ponownie przerwano walki, aby pochować poległych. Achajowie wykorzystali czas spokoju na obwarowanie obozu.

Po jakimś czasie nastąpiła interwencja Zeusa. Najwyższy bóg zakazał innym bogom i bóstwom interweniować w wojnę. Doszło do kolejnych bitew. Trojańczycy wyszli poza mury miasta i wypchnęli wojska greckie pod samo morze. Następnie obozowali poza murami przy ogniskach. Widmo porażki sprawiło, że Agamemnon wysłał poselstwo do Achillesa prosząc, aby ponownie wziął udział w walkach. Ten jednak odmówił.

Rankiem wznowiono walki. Grecy przegrywali. Agamemnon i wielu innych Greków zostało rannych. Widząc to z daleka, Achilles wysłał swego przyjaciela, Patroklesa, aby dowiedział się kto jest ranny. Grecy zostali zepchnięci do samych statków. W obliczu klęski Achajów, Hera postanowiła uśpić Zeusa, który sprzyjał Trojańczykom. Ten jednak po jakimś czasie obudził się i znowu zaczął sprzyjać mieszkańcom Troi.

Patrokles uprosił Achillesa, aby pozwolił mu walczyć. Ten zgodził się pod warunkiem, że Patrokles skupi się na obronie statków i nie będzie się zbliżał do murów miasta. Przyjaciel wziął zbroję Achillesa i ruszył do walki. Wraz z innymi żołnierzami przełamali atak Trojańczyków. W ferworze walki Patrokles pognał pod mury miasta, gdzie zginął z rąk Hektora, który zabrał jego zbroję.

Achilles był zrozpaczony na wieść o śmierci przyjaciela. Po jakimś czasie jego żal przerodził się w niewyobrażalny gniew. Heros postanowił wrócić do walki. Nie miał jednak zbroi, która została zabrana. Dlatego jego matka, Tetyda, poprosiła Hefajstosa, boga ognia, o zrobienie nowej zbroi dla syna. 

Duża część utworu poświęcona jest procesowi wykonywania zbroi a zwłaszcza tarczy, na której widniało 5 scen:

1. Scena z niebem, ziemią i słońcem.
2. Scena z dwoma miastami. W jednym z nich odbywało się wesele a drugie było oblegane przez wojska.
3. Scena z rolnikami, żniwami, winnicą i pastwiskiem z wołami.
4. Scena z łąką i pasterzami.
5. Scena z morzem otaczającym wszystkie wcześniejsze sceny.

W gotowej  już zbroi Achilles pojednał się z Agamemnonem. Następnie rozgorzała ostatnia już bitwa. Za zgodą Zeusa uczestnictwo innych bogów było dozwolone. Najmężniej walczyli Achilles i Hektor.

Po jakimś czasie Achilles dotarł pod mury miasta i chciał stoczyć walkę z Hektorem. Ten jednak przestraszył się herosa i zaczął przed nim uciekać trzykrotnie okrążając mury miasta. Wtedy zainterweniowała Atena. Przemieniła się w Deifobosa, brata Hektora i namówiła go do podjęcia walki. W końcu doszło do walki, najpierw na włócznie a potem na miecze. Achilles zwyciężył po czym okrążył miasto z ciałem Hektora.

Nocą odbył się pogrzeb Patroklesa. W namiocie Achillesa nieoczekiwanie pojawił się Priam, król Troi, który błagał go o wydanie ciała syna. Zaoferował też tyle złota ile on waży. Błagania wzruszyły Achillesa dlatego wydał on zgodę. Tak zakończył się jego gniew. W końcu pomścił śmierć Patroklesa. W mieście odbył się uroczysty pogrzeb Hektora. 

Na tym kończy się Iliada, której głównym tematem jest gniew Achillesa. Nie znamy więc zakończenia wojny. Dopiero z innych utworów możemy dowiedzieć się co było dalej. W Odysei wspomina się o koniu trojańskim. Historię tę dokładnie przytacza Wergiliusz w utworze Eneida. 

Grecy skorzystali z pomysłu Odyseusza i zbudowali ogromnego konia znanego później pod nazwą koń trojański. Podarowali go Trojańczykom w geście przyjaźni i opuścili wyspę. Uradowani końcem wojny mieszkańcy miasta wciągnęli konia za mury mimo iż Kasandra wieszczyła, że przyniesie im to zgubę. Nikt jej jednak nie posłuchał. Stąd do dziś mowa o kasandrycznych wieściach, czyli przepowiadających nieszczęście. Koń nie był aktem przyjaźni. W rzeczywistości był to podstęp. W nocy, ukryci we wnętrzu konia żołnierze, wyszli na zewnątrz i otworzyli bramy miasta. Tymczasem ich wojska przypłynęły z powrotem i nocą weszły do miasta zdobywając je. W trakcie walk Achilles zginął raniony strzałą wystrzeloną przez Parysa, brata Hektora. Zatruta strzała raniła go w piętę, czyli jedyne “śmiertelne” miejsce herosa.

Grecy zdobyli miasto i zrównali je z ziemią. Raniony Parys wkrótce zmarł. Helena powróciła do Sparty wraz ze swym mężem, Menelaosem, który wybaczył jej niewierność.